آموزش, کلاس نویسندگی
چگونه بدون نیاز به معلم، نویسندگی خلاق یاد بگیریم؟
نویسندگی خلاق از سیر تا پیاز | قسمت هفتم مجموعه یادداشت‌های تسلی‌بخشی‌های نوشتن
فرقی ندارد چه می‌نویسید؛ داستان، شعر، نمایشنامه، متن مجری، نامه یا فیلمنامه. به‌هرحال شما می‌توانید بدون نیاز به معلم یا شرکت در کلاس‌های حضوری مشابه آنچه که همه‌ی ما در زمان مدرسه تجربه کرده‌ایم، نویسندگی خلاق یاد بگیرید.
تردیدی نیست که در هر اثر هنری قابل توجهی، یک سری قوانین و درس‌ها وجود دارند که شناسایی، رعایت و فراگرفتن آن‌ها کمک می‌کند بتوانیم خودمان نیز آثار هنری تازه‌ای خلق کنیم.
این، اصلی است که در روانشناسی نیز مورد بررسی قرار گرفته و تحت عنوان «یادگیری مشاهده‌ای» شناخته می‌شود. آلبرت بندورا نظریه‌پردازی که نخستین بار این موضوع را مطرح کرد معتقد است که انسان‌ها بسیاری از رفتارهایی را مشاهده می‌کنند، به یاد آورده و تقلید می‌کنند و بخش قابل توجهی از یادگیری، از این طریق اتفاق می‌افتد.
در این یادداشت نکاتی را به شما می‌آموزیم که بتوانید به کمک آن‌ها، خودتان به تنهایی نویسندگی خلاق یاد بگیرید.
گام‌هایی برای یادگیری نویسندگی خلاق
گام اول: بخوانید، بخوانید، بخوانید
این روزها کتاب‌ها بسیار گرانند. به طوری که قیمت بعضی از کتاب‌های پرمحتوا و مفید سر به فلک می‌زند. بنابراین شاید خرید کتاب، همیشه گزینه‌ی مطلوبی نباشد. اما فراموش نکنید که همیشه می‌توانید از کتابخانه‌ی محله‌تان استفاده کنید. در غیر این‌صورت، می‌توانید به تعداد زیادی از کتاب‌ها بر روی اینترنت، با مبلغ بسیار اندک یا حتی به‌صورت رایگان دسترسی داشته باشید.
هرچه بیشتر بخوانید، بیشتر متوجه خواهید شد تاکنون در ژانر و رَسته‌ی موردعلاقهتان چه کارهایی انجام شده است. این آگاهی باعث می‌شود برای کاری که می‌خواهید شروع کنید و نوشته‌ای که قرار است به طور خلاقانه بنویسید اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنید.
هر بار که قلم را برمی‌دارید تا چیزی بنویسید، چرخ را از نو اختراع نکنید. از کارهایی که افراد پیش از خودتان انجام داده‌اند درس بگیرید و موفقیت‌هایی در ادامه‌ی موفقیت‌های آن‌ها بسازید. یا این‌که تمام کارهایی که تاکنون در حیطه‌ی مدنظرتان انجام شده را ببینید و بررسی کنید، سپس تمام آن‌ها را کنار بگذارید و خودتان طرحی نو دراندازید.
البته نیازی نیست برای این طرح نو، زمین را به آسمان بدوزید و هزاران کیلوکالری فسفر بسوزانید! وقتی خوب در مسیر خواندن پیش رفتید و به میزان قابل قبولی نویسندگی خلاق را فراگرفتید، طرح‌های نو نیز خود به خود و آرام آرام از راه می‌رسند.
گام دوم: بنویسید، بنویسید، بنویسید
شکی نیست که نویسندگی یک مهارت است. یعنی چیزی که با آموختن تکنیک‌ها و ترفندهای آن، داشتن مدل ذهنی مفید و در نهایت تمرین و تکرار زیاد، می‌توانید آن را یاد بگیرید.
این یک خبر خوب است؛ چون اگر موفق شوید در مهارت نویسندگی به سطح قابل‌قبولی برسید، افراد دیگر در زمان کوتاه نخواهند توانست با شما رقابت کنند و کارتان غیرقابل کپی کردن می‌شود.
به دست آوردن مهارت نویسندگی، سال‌ها یا حتی دهه‌ها زمان می‌برد. باید تمرین کنید و زیاد بنویسید تا روزی به خودتان بیایید و ببینید دیگر یک نویسنده‌ی سال‌اولی نیستید که نوشتن یک پاراگراف هم برایش کار سختی بود.
شکی نیست که بعضی‌ها به واسطه‌ی استعداد و توانایی‌های درونی‌شان زودتر در نویسندگی پیشرفت می‌کنند و آثار درخشان‌تری خلق می‌کنند. اما تاکنون هیچ آدم بااستعدادی بدون تمرین، کتاب ننوشته است.
تمام نویسنده‌های واقعی موافقند که هرچه بیشتر بنویسید، در نوشتن استادتر می‌شوید و نوشته‌هایتان روزبهروز بهتر می‌شوند.
ما به شما پیشنهاد می‌کنیم برای پیشرفت در نوشتن، یک برنامه‌ی منظم داشته باشید. برنامه‌ای متناسب با انرژی، زمان آزاد و اولویت‌هایتان تنظیم کنید و مانند یک تمبر پستی به آن بچسبید. مثلاً ۱۰۰۰ کلمه در روز یا یک داستان کوتاه در هفته.
گاهی ممکن است هیچ ایده‌ای نداشته باشید و حتی چیزهای بی سر و تهی روی کاغذ بنویسید، اما مهم نیست. مهم این است که جریان نوشتن را قطع نکنید و برای دست یابی به مهارت نویسندگی خلاق تا جایی که می‌توانید تلاش کنید.
اگر به نوشتن علاقه دارید، باید با آن دوست شوید. دوستی به معنای این‌که برای دیدار با او زمان بگذارید، برای شناخت ویژگی‌هایش انرژی صرف کنید و تلاش کنید تا هرچه بیشتر در این دوستی به صمیمیت برسید.
این کارها را انجام دهید و ببینید که چطور مهارت‌تان در نوشتن روزبهروز پیشرفت خواهد کرد.
برای آموزش نویسندگی خلاق به کلاس نرویم؟
گفتاورد مشهوری وجود دارد که می‌گوید هرکس چیزی را بلد نیست، آن را آموزش می‌دهد. مدیریت بلد نیستید؟ سر کلاس بروید و به جای مدیریت کردن، مدیریت آموزش بدهید. هدایت هواپیما چطور؟ اگر از پس این‌کار برنمی‌آیید بهترین کار برای شما آموزش روش‌های خلبانی به دانشجویان است.
البته باید توجه داشته باشید که این، شامل همه‌ی مدرسان نمی‌شود. مدرسان خوب و مطمئن و قابل اعتمادی نیز وجود دارند. برای مثال محمدرضا شعبانعلی یک مذاکرگر حرفه‌ای هست که مذاکره نیز تدریس می‌کند. یا فریبا علومی یزدی که یکی از برترین مجریان صحنه‌ی ایران است، یکی از برترین اساتید سخنوری و مجری‌گری نیز محسوب می‌شود.
با این وجود، متأسفانه بسیاری از افرادی که عنوان مدرس یا استاد یک حوزه را یدک می‌کشند، خود از کمترین مهارتی در آن زمینه بی‌بهره‌اند.
در واقع بسیاری از افرادی که نویسندگی تدریس می‌کنند، در این‌کار مهارت کافی ندارند و اگر در استخر نویسندگی خلاق شیرجه بزنند، شنای دیدنی‌ای از آن‌ها نخواهیم دید.
بعضی از مدرسین نویسندگی هم که به علت غم‌نان سراغ این کار می‌آیند، در نویسندگی مهارت لازم را دارند اما در تدریس و راهبری هنرجو، دانش و توانایی کافی ندارند.
به همین دلیل تعداد افرادی که از کلاس‌های نویسندگی خلاق نتیجه می‌گیرند، زیاد نیست. اگرچه در دنیا معلمین نویسندگی خلاق بسیار خوبی هم وجود دارد، اما باید خوش‌شانس باشید تا یکی‌شان را پیدا کنید.
گام سوم: از منابع موجود در فضای آنلاین استفاده کنید
از ویدیوها و مقالات باکیفیتی که به صورت رایگان روی اینترنت قرار گرفته‌اند برای یادگیری نویسندگی خلاق استفاده کنید. نام نویسندگان موردعلاقهتان را در گوگل جستجو کرده و مقالات و ویدیوهای آموزشی آن‌ها را پیدا کنید. ویدئوها را ببینید و مقالات را به دقت بخوانید. سپس تمرینات را با صرف زمان و توجه کافی انجام دهید.
حسن استفاده از آموزش‌های آنلاین این است که شما خودتان برای خودتان برنامه‌ریزی می‌کنید و کسی نیست که در زمان نامناسب، شما را وادار به انجام کاری کند که نمی‌خواهید.
گام چهارم: یک دورهمی برای اشتراک آموخته‌های نویسندگی خلاق راه بیندازید
از طریق ارتباطات فیزیکی یا مجازی، گروهی از افراد علاقه‌مند را پیدا کنید و هرچیزی که درباره‌ی نویسندگی خلاق یاد می‌گیرید را با آن‌ها به اشتراک بگذارید.
یک گروه فیزیکی یا مجازی بسازید و در آن، حول موضوعات مربوط به نویسندگی خلاق و تجربیاتی که در مسیر به دست می‌آورید صحبت کنید.
تمرین‌هایی که حل می‌کنید را برای هم بفرستید و سعی کنید منتقد آثار یکدیگر باشید. این خرد جمعی، آورده‌های بسیاری برای شما به همراه خواهد داشت. چرا که در این فرایند هم خودتان از دیگران یاد گرفته‌اید و هم به دیگران آموخته‌اید. چرا‌که بهترین راه تثبیت آموخته‌ها، آموختن آن‌ها به دیگران است.
عضو گروه‌های نویسندگی و کتابخوانی شوید
اگر وقت و حوصله‌ی لازم برای راه‌اندازی یک دورهمی ندارید، یک گروه پیدا کنید و به عنوان عضو وارد آن شوید. در این گروه‌ها معمولاً افراد نوشته‌هایشان را برای یکدیگر می‌خوانند و چیزهای جدید راجع به نویسندگی یاد می‌گیرند.
در این گروه‌ها کتاب‌های تازه می‌خوانید و به کمک دیگران نکاتی که از نگاهتان پنهان مانده را متوجه می‌شوید. روش‌هایی که نویسنده برای روایت انتخاب کرده را شناسایی می‌کنید و کلمات، عبارات و شیوه‌های نویی برای انتقال پیام می‌آموزید.
سخن پایانی
در این یادداشت به نکاتی پیرامون فراگیری نویسندگی خلاق به صورت خودآموز یا بدون معلم پرداختیم. شیوه‌هایی که به کمک آن‌ها می‌توان مهارت نویسندگی خود را، در هر شاخه‌ای که به آن علاقمندیم بهبود ببخشیم.
اگر سؤالی در ذهن دارید، می‌توانید آن را از طریق قسمت دیدگاه‌های همین مطلب با ما در میان بگذارید. خوشحال می‌شویم به شما در پیمودن این راه کمک کنیم.
ترتیبی که برای مطالعه‌ی مجموعه یادداشت‌های تسلی‌بخشی‌های نوشتن به شما پیشنهاد می‌کنیم:
۱- نویسندگی را از کجا شروع کنیم؟
۲- ترس از نوشتن را چگونه درمان کنیم؟
۳- برای نویسنده شدن به چه لوازمی نیاز داریم؟
۴- آیا من استعداد نویسندگی دارم؟
۵- نوشتن چگونه باعث تسکین آلام روحی ما می‌شود؟
۶- ایده‌یابی برای نوشتن: راهنمای کامل پیدا کردن موضوع برای نوشتن
۷- چگونه بدون نیاز به معلم، نویسندگی خلاق یاد بگیریم؟
۸- کتابخوانی برای نویسنده‌ها
۹- وقتی باید هزینه نوشتن را بپردازیم!
مطالب پیشنهادی:
